قدس آنلاین: در تقویم ملی کشورمان ۹ مرداد روز ملی اهدای خون نام‌گذاری شده است. اهدای خون، تبلور زیبای انسانیت و مهرورزی است. در هر ثانیه یک نفر از ساکنان کره‌زمین از همه سنین و تمام نژادها برای ادامه حیات به انتقال خون نیاز دارد و از هر سه نفر مردم دنیا، یک نفر در طول زندگی احتیاج به تزریق خون و فراورده‌های خونی پیدا می‌کند.

در سراسر جهان هر سال ۶۰۰هزار مادر در اثر پیامدهای حاصل از حاملگی جان خود را از دست می‌دهند و حدود ۲۵ تا ۳۰درصد از این مرگ‌ها به دلیل از دست دادن خون است و بسیاری از این زنان اگر خون سالم در اختیارشان قرار می‌گرفت، زنده می‌ماندند.

۶۰ درصد اهداکنندگان خون کشور، اهداکنندگان مستمر هستند

مدیرکل انتقال خون استان تهران با بیان اینکه هر فرد سالم می‌تواند در سال سه یا چهار بار خون اهدا کند، می‌گوید: براساس مطالعات انجام شده مردان چهار بار و زنان سه بار در سال می‌توانند خون اهدا کنند و ۶۰ درصد اهداکنندگان خون کشور ما، اهداکنندگان مستمر هستند.

محمدرضا مهدی‌زاده، با اشاره به کاهش ۳۰درصدی اهدای خون با شیوع ویروس کرونا می‌افزاید: از ابتدای شیوع کرونا در کشور به دلیل کاهش مراجعه مردم به مراکز اهدای خون، ۳۰درصد مراجعه‌ها و در پی آن ۳۰درصد ذخایر خونی کاهش یافته که این اتفاق در همه کشورهای دنیا افتاده و طبق بررسی‌های انجام شده میزان کاهش اهدای خون در کشور ما در مقایسه با برخی از کشورهای توسعه‌یافته، کمتر بوده است.

از این رو ما از کسانی که به هر دلیل کاری یا یک ضرورت از خانه خارج می‌شوند، توصیه می‌کنیم اهدای خون و نجات جان بیماران را یک موضوع ضروری بدانند و در مراکز اهدای خون حاضر شوند، چون اهدای خون یک نیاز واقعی است و حیات برخی از بیماران تالاسمی و هموفیلی به دریافت خون و فراورده‌های خونی بستگی دارد و نباید فراموش کنیم بیماری، حوادث و سوانح و در پی آن‌ها نیاز بیماران به دریافت خون اتفاق می‌افتد؛ بنابراین مردم اطمینان داشته باشند مسائل مربوط به ایمنی و حفاظت اهداکنندگان- طبق پروتکل‌های بهداشتی- در همه مراکز اهدای خون به طور دقیق رعایت می‌شود.

غربالگری‌های سخت‌گیرانه‌

وی در پاسخ به این پرسش که چند درصد از خون‌های اهدا شده قابلیت استفاده دارند، می‌گوید: سازمان انتقال خون جمهوری اسلامی غربالگری بسیار سخت‌گیرانه‌ای با انجام آزمایش‌های ویروسی شامل هپاتیت B و C، HIV، سفلیس و همچنین تعیین گروه خونی نسبت به خون اهداکنندگان اعم از اهداکنندگان مستمر و غیرمستمر دارد، با این حال یک درصد خون‌هایی که اهدا می‌شوند قابلیت استفاده ندارند و از چرخه خارج می‌شوند.

دکتر مهدی‌زاده می‌افزاید: اکنون بیش از ۲۰ سال است که خون جایگزین در کشور نداریم و خون‌های اهدایی ۱۰۰درصد داوطلبانه و با نیت خیرخواهانه است و هر بیماری در هر یک از مراکز درمانی کشور به هر تعداد واحد خونی که نیاز داشته باشد، این خون با سلامت بالا از طریق سازمان انتقال خون ایران در اختیار بیمارستان قرار می‌گیرد و نیازی نیست بیمار یا همراه او دغدغه تأمین خون و یا فراورده‌های خونی را داشته باشند. در برخی مواقع هنگام انجام عمل‌های جراحی به بیماران خون تزریق می‌شود، بدون اینکه بیمار یا همراه او اطلاع پیدا کنند.

وی با اشاره به اینکه ۱۶درصد خون اهدایی کشور از طریق ۱۲مرکز خون‌گیری تهران تأمین می‌شود، می‌گوید: با توجه به فعالیت ۱۶۰ مرکز درمانی و بیمارستان در استان تهران و اینکه برخی از عمل‌های جراحی تخصصی و فوق‌تخصصی بیماران سایر استان‌های کشور نیز در این بیمارستان‌ها انجام می‌شود، ۲۵درصد خون‌های مصرفی کشور در استان تهران استفاده می‌شود به طوری که روزانه بین یک‌هزار و۳۰۰ تا یک‌هزار و ۴۰۰ واحد خون و فراورده‌های خونی در مراکز درمانی استان تهران توزیع می‌شود که مازاد خون‌های مصرفی از طریق شبکه خونی کشور -استان‌های معین استان تهران- تأمین می‌شود.

باورهای غلط

وی در خصوص جنسیت اهداکنندگان خون در کشور می‌گوید: متأسفانه آمار بانوان اهداکننده خون در کشور ما در مقایسه با سایر کشورها بسیار پایین است به طوری که حدود ۴درصد اهداکنندگان خون کشور و ۵/۴ درصد اهداکنندگان خون تهران را بانوان تشکیل می‌دهند در حالی که در سایر کشورها این آمار حدود ۵۰ درصد و حتی در کشوری نظیر فرانسه حدود ۶۰ درصد است، اما در کشور ما دلایل مختلف از جمله باورهای غلط نظیر اینکه ممکن است با اهدای خون دچار کم‌خونی و یا نازایی شوند و یا امکان ابتلا به بیماری‌های عفونی، موجب شده بانوان کمتری برای اهدای خون مراجعه کنند، در حالی که هیچ یک از این باورها درست نیست و در واقع با توجه به نقشی که بانوان در فرهنگ‌سازی جامعه دارند، با اهدای خون بانوان هر خانه می‌تواند به یک پایگاه اهدای خون تبدیل شود.

دکتر مهدی‌زاده با بیان اینکه همه اهداکنندگان خون باید در سلامت کامل باشند، می‌افزاید: همه اهداکنندگان پیش از اهدای خون مورد تست کم‌خونی قرار می‌گیرند و در صورت ابتلا به کم‌خونی، از اهدای خون تا زمان رفع مشکل معاف خواهند شد تا سلامت آن‌ها به مخاطره نیفتد.

مراحل اهدای خون در شرایط کاملاً استریل انجام می‌شود

بشیر حاجی‌بیگی، سخنگوی سازمان انتقال خون کشور، با اشاره به اینکه ایران ۲۰درصد واحدهای خونی اهدایی منطقه مدیترانه‌شرقی را تأمین می‌کند، می‌گوید: در ایران به ازای هر یک‌هزار نفر جمعیت ۲۵ نفر خون اهدا می‌کنند که این آمار در مقایسه با آمار اهدای خون در سایر کشورهای در حال توسعه بالاتر است که ۱۰ میلیون واحد خون اهدایی دنیا در مدیترانه شرقی است، یعنی سهم کشور ما ۲میلیون نفر معادل ۲۰ درصد است و به لحاظ کیفیت خون نیز در سطح بسیار بالایی قرار داریم به طوری که از نظر خطر انتقال بیماری‌های عفونی از طریق خون به صفر نزدیک هستیم.

دکتر حاجی‌بیگی با اشاره به کاهش اهدای خون در پی شیوع ویروس کرونا می‌افزاید: اهداکنندگان مستمر خون در سراسر کشور سال‌هاست با اصول اولیه خودمراقبتی و رعایت مسائل بهداشتی آشنا هستند و از این طریق به حفظ سلامت خود و دیگران کمک می‌کنند. همچنین در مراکز انتقال و اهدای خون در سراسر کشور تمامی نکات بهداشتی و دستورالعمل‌های علمی و پزشکی رعایت می‌شود.

وی ادامه می‌دهد: اهدای خون در مراکز انتقال خون از ابتدای تأسیس این سازمان در ۹ مرداد سال ۱۳۵۳ تاکنون در محیطی کاملاً استریل و تمامی تجهیزات و وسایل استفاده شده در مرحله اهدای خون در شرایط استریل انجام می‌شود و هیچ خطری سلامت اهداکنندگان را تهدید نمی‌کند.

به گفته سخنگوی سازمان انتقال خون کشور طبق روال سابق معاینه‌ها و مشاوره پزشکی در مراکز خون سراسر کشور انجام می‌شود و اگر فردی علائم سرماخوردگی داشته باشد، معاف و موقت می‌شود و یک ‌ماه پس از بهبودی می‌تواند با مراجعه به مراکز، خون اهدا کند.

نابرابری اهدای خون با مصرف کشور

حاجی‌بیگی با اشاره به فعالیت ۱۷۸ مرکز اهدای خون ثابت در کشور می‌افزاید: با توجه به جمعیت بیشتر استان تهران نسبت به دیگر استان‌های کشور، این استان ۱۶درصد از خون کشور را تأمین می‌کند. همچنین استان فارس ۵/۷ درصد نیاز فراورده‌های خون کشور را پوشش می‌دهد و ۷ درصد از خون کشور را استان خراسان‌رضوی تهیه و تولید می‌کند.

وی ادامه می‌دهد: در سال ۹۸، ۲میلیون و ۴۰۶ واحد خون در کل کشور اهدا و ۳میلیون و ۵۰۰هزار خون و فراورده‌های خونی در مراکز درمانی توزیع شده است که بیماران تالاسمی، هموفیلی، ترومایی و سانحه‌دیده، بیماران مبتلا به کم‌خونی‌های ارثی، مبتلا به سرطان و بدخیمی‌های مزمن خونی، از عمده مصرف‌کنندگان خون و فراورده‌های آن هستند.

انتهای پیام/